آشنایی و رعایت نکات ایمنی مهم کار با صفحه سنگ و فرز بسار مهم و حیاتی است. صفحه سنگ برش و ساب دیسک‌هایی هستند که بدین منظور طراحی شده‌اند که با جای‌گیری در دستگاه‌های سنگ فرز عملیات برش و ساب را با سرعت بیشتری انجام دهند. این صفحات با وجود شباهتی که به یکدیگر دارند اما کاربرد و ویژگی‌های متفاوتی دارند که در موقعیت‌های مختلف و برای برش و سایش متریال مختلف می‌توان از آنها استفاده نمود. این دیسک‌های سخت توسط دستگاه با سرعت بالایی تا 100 متر در ثانیه که معادل 360 کیلومتر در ساعت است، به چرخش در می‌آیند و به همین دلیل کار کردن با این صفحات ممکن است با خطرات متعددی همراه باشد. اما با رعایت نکات ایمنی و توجه به اطلاعات درج شده بر روی بروشور و لیبل چاپ شده بر روی دیسک و دستگاه می‌توان این مخاطرات را کاهش داد. رعایت نکردن نکات ایمنی ممکن است گاهی خطرات جانی جدی و یا خطرات مرگبار را به دنبال داشته باشند.
خطرات احتمالی حین استفاده از سنگ فرز
موارد زیر را می‌توان بخشی از خطرات و مشکلات محتمل هنگام استفاده از صفحه سنگ برش و ساب برشمرد.
- برخورد بدن کاربر با صفحه در حال گردش
- ایجاد آلودگی صوتی بالا
- احتمال شکستن صفحه سنگ و پرتاب شدن قطعات صفحه سنگ
- پرتاب براده‌های ناشی از برش یا ساب
- عدم تعادل و لرزش دستگاه و صفحه
چطور می توان از حوادث جلوگیری کرد؟
با توجه به نکات ایمنی از جمله افزایش مهارت کاربر، استفاده از لباس و تجهیزات ایمنی مناسب، استفاده از دستگاه و دیسک صفحه با کیفیت و استاندارد و متناسب با جنس قطعه کار و کاهش خطای کاربر با ایجاد شرایط محیطی مناسب و تمرکز کافی بر روی کار می‌توان این خطرات را تا حد زیادی کاهش داد. باید به این نکته توجه کنید که استفاده از محصولات ساینده آسیب دیده، نصب نامناسب یا استفاده نادرست بسیار خطرناک است و می‌تواند صدمات جدی ایجاد کند.
صفحه سنگ برش و ساب تنها زمانی ایمن است که به طور صحیح و مطابق با استانداردها و نشان‌های درج شده روی صفحه بکار گرفته شود و کاربر آموزش لازم را دیده باشد امروزه استانداردهای جهانی و ملی برای این محصولات اعمال می‌شود که بیانگر ایمنی لازم صفحه سنگ است. باید به این نکته توجه داشته باشید که این استانداردها باید با کاربرد صحیح با توجه و بکارگیری دقیق و صحیح و مطابق با علائم درج شده روی محصول صورت گیرد.
نکات ایمنی مهم کار با صفحه سنگ و فرز که باید رعایت شود
هنگام خرید، انبارش، قبل و حین استفاده از صفحه سنگ برش و ساب نکاتی باید مدنظر قرار گیرد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
تحویل، جابجایی و انبارش
- محصولات برش و سایش باید با احتیاط حمل و به کار گرفته شوند.
- صفحه برش و سایش باید با توجه به نوع کاربرد و جنس قطعه کار و سطوح مورد برش و سایش، انتخاب شود.
- این محصولات باید به شکل مناسب انبارش و نگهداری شود و در معرض آسیب مکانیکی و رطوبت قرار نگیرند.
انتخاب محصول صفحه سنگ برش و ساب
- اطلاعات روی برچسب محصول، محدودیت‌های استفاده، تاریخ انقضای دیسک و نشانه‌های ایمنی باید مد نظر گرفته شود.
- صفحات مورد استفاده در هر دستگاه باید مناسب با دستگاه و از نوعی باشد که دستگاه برای آن طراحی شده است.
- قبل از نصب، تمام صفحه های سنگ برش و ساب باید به صورت چشمی بازرسی شود و از سلامت آن اطمینان حاصل شود.
- به هیچ وجه نباید از صفحه برش دارای آسیب یا ترک استفاده شود.
- اندازه صفحه سنگ برش و ساب باید مناسب با دستگاه باشد و نباید بزرگ‌تر باشد.
- هنگام انتخاب صفحه سنگ برش و ساب مقادیر دور دستگاه و میزان دور صفحه برش و حداکثر سرعت عملیاتی تعیین شده برای صفحات در نظر گرفته شود.
نکات نصب صفحه سنگ برش و ساب
- نصب صفحه برش و ساب باید طبق دستورالعمل ارائه شده توسط سازندگان دستگاه و صفحه سنگ و توسط یک فرد آموزش دیده واجد شرایط انجام شود.
- قبل از نصب صفحه سنگ باید سلامت فلنج‌ها و آداپتورها بررسی شوند.
- مهره انتهایی دوک باید فقط به اندازه کافی برای چرخش صفحه و جلوگیری از لغزش سفت شود.
- برای نصب یا تعویض صفحه سنگ، ماشین آلات را از منبع تغذیه خود جدا کنید.
- هرگز دستگاه فرز را در حین تماس محصول ساینده با قطعه کار روشن نکنید.
- تمام چرخ‌های تازه نصب شده باید در ابتدا با سرعت کار حداقل ده ثانیه شروع به کار کنند.
- قبل از انجام عملیات بر روی قطعه کار هیچ کس نباید جلو یا در پشت صفحه برش بایستد.
- هرگز نباید از حداکثر سرعت عملیاتی ایمن تجاوز کرد.
- در صورت بروز ارتعاشات شدید در طول اجرای آزمایشی، دستگاه باید متوقف شود، مهره سفت کننده آزاد شده و صفحه دوباره نصب و راه اندازی شود. اگر ارتعاشات قوی ادامه داشته باشد، نباید از صفحه استفاده شود.
- اندازه سوراخ دوک (سوراخ آربور) نباید به تناسب اسپیندل تغییر کند.
- چرخ‌های ساینده باید به شکل روان اما نه خیلی شل روی دستگاه قرار گیرند.
- در پایان نصب صفحه، وجود یک گارد ایمنی که حداقل نیمی از صفحه را بپوشاند، الزامی است.
- تمام بست‌های محافظ ایمنی باید در جای خود قرار گیرند و به درستی سفت شوند.
- چرخ‌های سنگ زنی نباید روی هیچ دستگاهی که گارد ایمنی آن برداشته شده است، نصب گردد.
حفاظت شخصی اپراتور
- برای حفاظت از اپراتور، حتما باید کاربر از لوازم و تجهیزات حفاظت فردی مناسب استفاده کند.
- عینک ایمنی باید توسط تمام پرسنلی که در معرض سنگ زنی قرار دارند پوشیده شود.
- باید از وسایل ایمنی حفاظتی مثل محافظ صورت، محافظ گوش، پیش بند، کفش‌های محافظ و دستکش ایمنی استفاده شود.
- ساب زنی در کنج‌های تیز نباید به نحوی که اپراتور در گوشه ایستاده، انجام شود.
پایان کار با دستگاه سنگ فرز و صفحه سنگ
- قبل از قرار دادن دستگاه سنگ فرز روی میز کار یا کف باید از خاموش شدن دستگاه و توقف کامل صفحه سنگ مطمئن شوید.
- هرگز دستگاه فرز را با شدت یا به صورت پرتابی در قفسه یا زمین نگذارید. صفحه‌های سنگ زنی بسیار شکننده هستند و به راحتی می‌شکنند و یا ترک می‌خورند.
- دستگاه‌های سنگ زنی قابل حمل و دستی را در قفسه‌های مناسب نگهداری کنید تا از آسیب رسیدن به آن و صفحه ساینده جلوگیری به‌عمل آید.
- در صورتی که صفحه ساینده آسیب دیده باشد باید از استفاده مجدد و بازیابی آن جلوگیری به‌عمل آید.
